.jpg)
Marlene
Dumas, The Painter, 1994, olieverf op doek 200.7 x 99.7 cm, The Museum of
Modern Art, New York.
Beloofde
gedeeltelijke schenking van Martin en Rebecca Eisenberg, 2005, copyright
Marlene Dumas, foto Peter Cox –
See more at: http://stedelijkmuseum.nl/pers/persbeeld/marlene-dumas#sthash.TNrpYaTN.dpuf
De afstand tussen mij en de mensen die tijdelijk op deze muren leven, is uiterst gering. Zo heb ik een tentoonstelling nog nooit beleefd. Ik dool rond in een waas van verwarde emoties. De schilderijen en tekeningen aan de ongenaakbare muren roepen ze op. Woorden schieten tekort. Nee, even geen titels, geen aanwijzingen, louter pelgrimage langs beelden die ophouden beelden te zijn. Het meisje dat een doodshoofd tussen haar benen en haar schoot klemt is een klein doekje, de donkere vrouw met het witte masker is een klein papiertje, de vier wanstaltige baby's op doek zijn bigger than life, The Painter is zo mooi en zo groot dat ik hier heel lang zou willen blijven staan: kind, vrouw, kunstenaar – vooral de boosheid is naakt. Marlene Dumas heeft een manier gevonden om mensen af te beelden als mensen van vlees en bloed.
Het beeld als last: steel je iets als je als anonieme kijker naar foto’s
van vreemde mensen kijkt? Iets wat we dagelijks doen op allerlei soorten media. Dit fenomeen - het betrappen - lijkt op een vorm van animisme, op een heel oud
menselijk trekje, op iets wat we bijna waren vergeten. Alsof je iets
steelt van wat de fotograaf of filmer zelf ontgaat.
Misschien is dat het wel wat ze doet als ze in de weer is met verf en
terpentijn (op doek), met verf, krijt en water (op papier). Afgesloten van de
buitenwereld, geraakt door herinneringen, gevoed door een beeld of meerdere
beelden uit het verleden of uit het recente verleden, bestaat Dumas niet meer. Zelfs Marlene heeft geen naam. Alleen dan kan
zoiets ontstaan: zien zonder te kijken – even leven zonder naam.
The image as burden: Het onvolmaakte beeld tentoonstellen als metafoor van gevangenschap. Schuld als suggestie, liefde als verlossing, mededogen als leidraad. Taal als - bittere - noot.
Ik ga binnenkort nog een keer. Daarover later meer.
links
