zaterdag 31 januari 2009

Intensive Care

Caren van Herwaarden onderzoekt in haar werk de emotionele lading van het menselijk handelen. Op wat kleinere schaal onderzoekt zij de betekenis van onze lichaamstaal. Wat is dat: troost, liefde, toenadering? Hoe beeld je zoiets uit? Wat doen armen tijdens een omhelzing? Wat doet je lichaam? Zwem je als je bemint? Verhef je jezelf als je het hoogtepunt bereikt? Ben jij het topje van de berg mensen die voor jou geleefd hebben (voorgeslacht) en van wie jij het resultaat (nageslacht) bent? En ervaar je dat als zodanig? Heeft een massa een lichaam (met de tentakels van een poliep)?

Dit soort vragen verbeeldt Van Herwaarden in haar oeuvre. Dit is de derde keer dat ik haar werk zie en ook hier in het Oude Raadshuis van Hoofddorp kijk ik ernaar alsof zij meer weet dan ik. Of misschien weet ze iets geheel anders. Dat iets wil ik graag ontraadselen. De hand speelt in haar tekeningen een grote rol: de hand die druk uitoefent op het hoofd van de ander. Alsof ze daarmee wil zeggen:'Maak je niet druk, ik ben er toch'. Maar er is altijd meer in zo’n gebaar, hoge druk kan ook verpletteren. Denk aan de hand die een insekt verplettert. Om dit soort lichaamstaal is het Van Herwaarden te doen. Alle figuren die zij tekent zijn naakt.De hooghartige blik van de man in Perfectly Calm. Zijn getekende schim doet dingen die hij zou willen doen maar die hij toch nalaat. De magneet van schuurpapier vertelt iets over wederzijdse aantrekkingskracht maar ook over hoe pijnlijk gedeelde ervaringen kunnen zijn. Zijn linkerarm hangt er als prothese bij. Het splitpennetje wijst er op. Een vrouwenhand biedt haar geur aan. Meer niet. Toenadering en afstand houden, aantrekkingskracht en houvast: het wisselende ritme tussen het ik en de ander, het ik en de anderen. Het ik als ontwerp, als sociaal concept.Het lijkt nog het meest op een reddingsactie waarbij iemand op het droge wordt getrokken. Twee verbindingsdraden zijn losgeraakt. Een man aan de wal geeft instructies lijkt het wel. Het heeft bijna iets anekdotisch, deze ruimtelijke collage. 'Give Up, Give In' is de titel. Het werk bevindt zich in een vitrine van glas en daarmee benadert dit werk nog het meest de naam van deze tentoonstelling: Intensive Care.
In haar werk omhelst Van Herwaarden het leven zoals het zich voordoet. Uit haar werk spreekt een zeker mededogen. Je zou het een moderne variant op het Kyrie Eleison kunnen noemen. Dit is een splitpen. Een pennetje dat iets doorboort en dat meerdere delen met elkaar verbindt. Misschien verbeeldt dit pennetje wel ons bewustzijn.

Links:
Galerie De Meerse /Het Oude Raadhuis

vrijdag 30 januari 2009

End Times

Eigenlijk zou ik vandaag naar een andere workshop op NOT (de onderwijsbeurs in Utrecht) gaan maar Simone Mark van het Seminarium voor Orthopedagogiek van Hogeschool Utrecht had iets.
Ze stond zelf in de deuropening en vroeg me vriendelijk of ook ik naar haar lezing kwam luisteren (ik stond natuurlijk voor de verkeerde zaal en de verkeerde deur). Het feit dat ze daar zelf stond gaf de doorslag. Ik ben nog heel even gaan kijken bij de andere workshop maar dat leek me toch iets minder. Dus snel terug.
Het ging vooral over emotionaliteit bij kinderen. Tijdens de lezing liet ze een foto zien van de jonge Feyenoordsupporter Roderik, een heel klein ventje maar wel als heel fanatieke supporter geportretteerd. Precies z’n vader, dacht ik meteen (en velen met mij vermoed ik ).
Daarna liet ze een tiental opnamen van kinderen zien. Het ging om een serie. De meeste kinderen zagen er verdrietig, teleurgesteld of ronduit woedend uit. Jill Greenberg, de fotograaf had de kinderen een lolly aangeboden en hem vervolgens weer afgepakt. Op dat moment had ze een portret van de kinderen gemaakt. Het resultaat mag er wezen. Prachtig onderzoeks(beeld)materiaal.
De vraag die het publiek kreeg voorgelegd was wat voor emoties het in deze foto’s zag of herkende. Toen had Simone Mark nog niet verteld hoe de opnamen waren gemaakt.
Al met al een heel boeiende lezing, veel te kort natuurlijk want zoveel weet ik niet over emoties (wetenschappelijk gezien bedoel ik).
End Times heette de expositie in Los Angeles in de Paul Kopeikin Gallery (begin 2006). Deze fotowerken van Jill Greenberg zijn zichtbaar bewerkt, overmatig belicht en uitermate (foto)realistisch van toon.
Nieuwsgierig geworden naar deze foto’s? Klik dan even op deze link: End Times. Ondertussen vraag ik toestemming of ik er eentje mag plaatsen op deze blog.

zondag 25 januari 2009

Evil (1)

Dit is Ulla Eriksen van de Gerrit Rietveld Academie. Ze werkt aan een iglo van karton en spiegelende tegeltjes. Toen ik een praatje met haar maakte was ze bezig met de derde laag. De eerste twee lagen van de bouwstenen zijn normaal, de volgende lagen hebben een lichte afwijking aan de onder- en bovenzijde zodat er uiteindelijk een vorm ontstaat die op een iglo lijkt. Of het allemaal lukt weet ze nog niet precies. Het is nog even afwachten. Ook de temperatuur in de Oude Kerk werkt niet echt mee: de lijm droogt erg langzaam. Wat wel meewerkt is het zonlicht dat op de spiegeltjes valt. Door de weerkaatsing van het licht ontstaan er mooie patronen op de eeuwenoude grafstenen. Ze noemt het zelf een Disco Igloo.'It is a mix between a disco ball and an igloo. It has mirrors on the outside like the disco ball, but the shape tells it is an igloo.The disco igloo is a shelter as much as it is a party object. The shelter has an inverted nature where the mirror ball has an extrovert and very outreaching nature. They are both night objects but in opposite ways. Two ways to hide. The work deals with all the things a party situation refers to mixed with the purity and loneliness an igloo represents to me'. Over een week of twee ga ik nog een keer langs. Dan is de iglo af. En maar hopen dat de zon ook dan schijnt.

Lost in the underworld is ook intrigerend. Ledematen die hier in een nis zijn opgehangen. Alsof de nis er voor is gemaakt.'Deze lichaamsdelen geven individuen in verschillende fases van het leven weer. De manier waarop ze hangen en de sfeer die ze uitstralen, zijn een verwijzing naar de duistere en ondergrondse kant van het leven'. Natasja Alers is de naam van de kunstenaar. De ledematen zijn van keramiek.
Mij doen ze denken aan De Verschrikkingen van de Oorlog van Franceska Goya (1746 - 1828). Great Feat! With dead men! (1863).

vrijdag 23 januari 2009

Obama

Barack Obama die afgelopen dinsdag werd ingehuldigd. De ontstellend grote massa mensen die erbij aanwezig was. Het is bijna onvoorstelbaar. Ze trotseren de kou, ze zijn allen gelijk, ze willen dit moment delen: ze zijn nagenoeg een. Ik moest steeds weer denken aan de tekeningen die Caren Herwaarden over dit onderwerp heeft gemaakt. De camera was natuurlijk ook zo opgesteld dat de aanwezige mensenmassa’s nagenoeg ritmisch werden weergegeven: de camera zoomde steeds verder in, tree voor tree leek het wel. Het Lincoln Monument was het eindpunt. Dit gebeurde meerdere keren (als ging het om een ritueel).
En allen luisterden naar wat één man te zeggen had: je kon bij wijze van spreken een speld horen vallen. Adembenemend zo’n schouwspel. Dit alleen al duidt op de macht die anderen Obama toedichten.
Ook ik luister, al is het op grote afstand. Het is fantastisch en tegelijkertijd griezelig. Wat in de mens is het toch dat hij zich – en masse - overlevert aan iemand anders; iemand die groter lijkt, die de onderlinge verschillen weet te slechten en maar een doel voor ogen heeft: richting geven aan een onzekere natie.
Tekeningen en collages van Caren van Herwaarden zijn vanaf zondag a.s. te zien in de Salon van Het Oude Raadhuis in Hoofddorp. Zie: http://www.galeriedemeerse.nl/

Vlek wordt mens, de titel van de aquarel bovenaan deze blog staat op deze site: http://www.cvanherwaarden.nl/

zondag 18 januari 2009

Zwart-wit in de kunstkamer

Zo heet de expositie die op dit ogenblik in Kunstlab Kruitberg wordt gehouden. Het is een stemmig geheel geworden maar Bart Krieger heeft z'n best gedaan. De galerie houdt nu het midden tussen een huis- en kunstkamer. Ooit is Bart Krieger danser geweest en dat kun je dat enigszins herkennen aan de springerige manier van inrichten: de choreografie van de kamer wordt geleid door het nagenoeg zwarte behang dat de sfeer van een klassiek herenhuis ademt. Die illusie wordt trouwens ook weer teniet gedaan door de manier waarop het behang op de muren, het plafond en de vloer is aangebracht: schuin op de muur, in een enkele horizontale baan op een van de langere muren en als inktvlek op het plafond.
Dit werk van Laifung Lai heeft de ereplaats gekregen. Het is opgebouwd uit zwart en wit. Even simpel als veelzeggend. De titel van dit werk is: Door de duisternis passeren. De associatie met het thema is Yin Yang. Dit werkje is gemaakt door Caroline Prast. Titel: Bijlmer landschap in de sneeuw. In eerste instantie dacht ik dat het om een foto ging die op linnen was geprint. Tot ik wat beter ging kijken. De misleiding ontstaat door het silhouet van de vrouw op de voorgrond (de fotografe denk je al gauw).Dit is het behang dat op de muren is geplakt. Ik geef het hier enigszins opgelicht weer.

vrijdag 16 januari 2009

Realisme09

'Z'n bananen herkende ik het eerst. 'Dat is van Walter Bosman', zei ik tegen m'n zus. 'Ze lijken net echt', zei ze, 'Nou ja, op die ene na dan'. Walter Bosman beschildert zijn bananen met acrylverf. Zijn bananen lijken net echt, op eentje na dus. Die ene banaan heeft hij niet bewerkt. Zijn manier van schilderen houdt het midden tussen conceptueel en realistisch schilderen. De bananen doen me vooral denken aan de banaan die Andy Warhol ooit afgebeeld op de platenhoes van The Velvet Underground & Nico waarop het onvergetelijke nummer staat: Sundaymorning (Verve, 1967). Dit schilderijtje heb ik trouwens in november 2006 gefotografeerd. Ik heb de foto van het schilderijtje toen op de voorkant van een uitnodiging voor een expositie in Galerie Kruitberg gezet.
Zijn nieuwe ruimtelijke objecten zijn verrassend, ze zetten een ontwikkeling voort die op doek is begonnen; het combineren van verschillende elementen: tekeningen, geschilderde kiekjes en geschreven teksten. Ze doen modern aan maar ze hebben ook nostalgische trekjes.
Hij heeft een paar zelfportretjes gemaakt. Onorthodox klein. Luchtig maar toch. Niet zozeer gericht op zichzelf als wel op de manier waarop hij zichzelf als model ontleedt: de uitsnede, het plastische element, de lichtval. De uitsnede is misschien wel het belangrijkste: zijn gezicht is maar voor een deel zichtbaar, aan de onderkant afgesneden door het doek, aan de bovenkant door de blauwe cap als onderdeel van het schilderij. Zijn werk doet denken aan dat van David Hockney, niet wat techniek betreft maar wat de toon betreft: luchtig blauw. Zijn werk was te zien in de stand van Galerie De Roos van Tudor: http://www.roosvantudor.nl/